Christenen en politiek: 1. Christelijke politiek is misbruik van Gods naam

Christenen en politiek
1. Christelijke politiek is misbruik van Gods naam
2. Visie en (eigen) belangen
3. Wees niet bang en bouw een brug
4. “Weg met de vrijheid van religie”
5. Scheiding geloof en staat betekent einde rechtsstaat
6. Gehoorzaam je God of de overheid?
—————————

Veranderend
Voor de SGP was de vrouwelijke politicus lang principieel onaanvaardbaar, maar na druk vanuit de partij-jeugd en de rechter veranderde dat. De Christenunie was ooit mordicus tegen het homohuwelijk. Nu noemt de partij het niet eens meer in haar programma en de standpunten. Wat ooit algemeen gedragen vermeende christelijke standpunten waren blijken bij nader inzien toch persoonlijke opvattingen te zijn. Opvattingen die konden veranderen. Toch werd de naam van Christus er aan gekoppeld.

Gefundeerd
Het probleem dat ontstaat als we onze eigen politieke ideeën ‘christelijk’ gaan noemen blijkt uit de manier waarop de partij Jezus leeft! haar standpunten formuleert: “Jezusleeft ziet slechts één oplossing voor Nederland en de EU: de samenwerking zo snel mogelijk beeindigen” of “Jezusleeft wil ontwikkelingshulp alleen in natura geven”. Vreemd om de naam van de opgestane Heer zo direct verbonden te zien met discutabele politieke standpunten. Vindt Jezus de EU een slecht idee, of de mensen achter de partij? Misschien formuleren de bekende ‘christelijke’ partijen zorgvuldiger en beter doordacht, toch doen zij in feite hetzelfde. De naam van Christus wordt gekoppeld aan eigen, veranderlijke, opvattingen. Het missie-statement van de Christenunie zegt: “De ChristenUnie fundeert haar opvattingen over de politieke vraagstukken op het woord van God.” Als Trump stelt dat zijn beslissingen bijbels gefundeerd zijn, dan worden we boos. Maar hebben we dan echt zo weinig zelfreflectie dat we denken dat wij Gods politieke wil wel volledig en correct begrijpen?

Uitkering
Het christendom is geen politieke ideologie zoals het socialisme of het liberalisme. Het Nieuwe Testament bevat geen staatkundige richtlijnen, en de oudtestamentische wetten kunnen niet zomaar worden toegepast op het Nederland van de 21ste eeuw. Over welke wetten relevant zijn voor de nieuwtestamentische gemeente is zeker geen consensus, zelfs niet onder orthodoxe theologen.
De lessen van Jezus zijn niet politiek. Nergens zegt hij: “Ik was hongerig, maar de overheid gaf mij te eten!” Laat staan dat hij richtlijnen geeft over hoeveel eten elke hongerige moet krijgen, hoe hongerig je moet zijn om voor hulp in aanmerking te komen, of hoeveel belasting je moet betalen als je volledig verzadigd bent. De vraag wat de overheid moet doen, en wat wij zelf moeten doen zijn beiden belangrijk, maar Jezus spreekt enkel over die persoonlijke vraag: Wat doe jij voor je naaste? Geef jij eten aan die zwerver? Doe jij je deur open als er een vluchteling aanbelt? Heb jij oog voor de verschoppelingen van de maatschappij?
Natuurlijk staat dat niet los van onze maatschappelijke visie. Als je hart hebt voor je naaste, dan zul je ook hopen dat de overheid op een goede manier met hem omgaat. Daarom zit de politiek vol met christenen. Betrokken mensen die een eerlijke, rechtvaardige maatschappij willen. Maar hoe bereik je dat? Daar zijn de meningen over verdeeld. Ook onder christenen.

Visie
Er bestaan verschillende politieke visies. Sommige mensen denken dat eigen verantwoordelijkheid en een een goed economisch klimaat de beste weg is naar zelfontplooiing, welvaart en geluk is. Anderen leggen de nadruk op een subsidiërende overheid met een breed sociaal vangnet. Sommigen pleiten voor een kleine overheid met veel burgerlijke vrijheden, anderen staan voor een brede, betrokken overheid die veel regelt en reguleert. Welke visie is christelijk? In het verleden was de (rechtse) conservatieve, kleine overheid populair onder christenen, nu denken meer christenen vanuit een linkse, progressieve, betrokken overheid. Welke van de twee is het ‘christelijks’? Vroeger waren christenen meer van wet en orde, strenge straffen, en gezag. Nu hebben meer christenen oog voor de achtergrond van de dader en de moeilijke omstandigheden waarin hij zich bevindt. Wat is ‘christelijker’? Onze omgeving heeft invloed heeft op ons denken, Onze visie is ook afhankelijk van ons karakter en onze context. Natuurlijk heeft ook ons geloof invloed, maar die invloed is niet volkomen. Daardoor zijn het onze ideeën, en niet die van Christus. Iedereen zal erkennen dat onze eigen standpunten gebrekkig zijn. Dat er altijd iemand buiten de boot valt, er ergens een grens getrokken moet worden. De christelijke partij zal altijd mensen teleur moeten stellen. Aan die begrijpelijke teleurstelling mogen wij de naam van Christus niet koppelen.

Bottom-up
Er is een verschil tussen een persoon en de overheid. Via de politiek bepaal je hoe de ander zich moet gedragen, Jezus spreekt ons aan op hoe wij onszelf moeten gedragen. Het is het verschil tussen op zondag zelf kiezen hoeveel je in de collectezak gooit, of je buurman vertellen hoeveel hij moet geven. De kracht van het christendom is juist dat het ‘bottom up’ is. Doordat christenen veranderd zijn, gedragen zij zich anders in de maatschappij. En als steeds meer mensen veranderen, dan zal de maatschappij veranderen. Niet door wetten en regels, maar door het evangelie. Mensen veranderen doordat ze de boodschap van Jezus horen en aanvaarden, niet doordat een politicus hem een bepaalde wet oplegt. Sterker nog, dat zal eerder averechts werken.

Verleiding
Door de democratie hebben christenen nu de verleiding om via de overheid het koninkrijk van God te verspreiden. Dat is makkelijk, we hoeven niet meer de voeten van onze buurman te wassen, we kunnen daar gewoon een wet voor maken. Dan verandert het bottom-up weer in het top-down. Dan ga je terug naar het Israël van het Oude Testament. Terug naar stenen tafelen, in plaats van een wet die in ons hart geschreven is. Christelijke politiek mag dan meestal integer, welwillend, goedbedoelend en liefdevol zijn, ze heeft ook velen geërgerd en gefrustreerd, juist vanwege haar (achteraf veranderlijke) standpunten. Daarmee maakt de christelijke politiek juist deels teniet wat kerken en christenen aan goodwill bereiken.

Christen-politiek
Betekent dit dat een christen niet politiek actief kan zijn? Absoluut niet. Christenen kunnen zeker wel een politieke bijdrage leveren aan de maatschappij. Dat kunnen we doen door vanuit ons geloof integer, betrouwbaar en eerlijk te zijn. Dat zal leiden tot goede ideeën en wetten, en een positieve impact op de maatschappij hebben. Maar we moeten onze wetten en ideeën niet als ‘christelijk’ bestempelen. Het zijn ónze ideeën. We mogen de naam van Jezus niet misbruiken door hem op onze eigen overtuigingen te plakken. Dat is het verschil tussen een christen-politicus en een christelijke politicus. Bij de eerste gaat het om een een christen die politiek bedrijft, bij de tweede is het werk christelijk, elke wet, elke uitspraak. Dat lijkt een nuance, maar is een verschil met grote principiële impact.
We mogen de naam van God niet ijdel gebruiken, maar als wij ons op integere wijze inzetten voor de maatschappij, in bescheidenheid, zonder beroep op Gods wil, dan zal daar een positief effect van uitgaan.

—————————
Christenen en politiek
1. Christelijke politiek is misbruik van Gods naam
2. Visie en (eigen) belangen
3. Wees niet bang en bouw een brug
4. “Weg met de vrijheid van religie”
5. Scheiding geloof en staat betekent einde rechtsstaat
6. Gehoorzaam je God of de overheid?
—————————