Christenen en seks: 1. Begeren en fantaseren

Serie: Christenen en seks
Inleiding: Een goed, bijbels verhaal over seks
1. Begeren en fantaseren
2. Dungeons & Dragons
3. Zelfbevrediging
4. Porno
5. Seks en het huwelijk (volgt…)
6. Seks voor het huwelijk (volgt…)
7. Seks na het huwelijk (volgt…)
————————————————————–

1. Begeren en fantaseren

Fantastisch!
De spanning was te snijden op de tribunes van Camp Nou. Het is de 87ste minuut, het staat nog steeds 0-0. De Feyenoord fans zetten nog een keer een lied in, een wedstrijd om van te smullen. Bayern heeft al twee keer op de paal geschoten, de Rotterdammers hebben de lat geraakt. Zou deze Champions League finale uitdraaien op een verlenging? Feyenoord herovert de bal, via het middenveld krijg ik ‘m keurig in de loop, rechts tegen de zijlijn. Met een dubbele schaar passeer ik Alaba en poort Dante in twee bewegingen. Links om Boateng heen, nu alleen Neuer nog voor me. Ik hoor hoe de supporters mijn naam scanderen. Ik haal uit, Neuer tikt de bal op de lat, de bal komt terug, een metertje over me heen, ik draai me om en gooi mijn onderlijf de lucht in. Op m’n kop hangend tussen hemel en aarde raak ik de bal vol op mijn pantoffel, mijn omhaal vliegt in de kruising. Goal! 1-0 in de 88ste minuut, en wat voor één. De fans zingen: “You’ll never walk alone” als ik de cup omhoog til. Op de auto radio zoek ik het nummer op en zing het luidkeels mee. Net op tijd rem ik voor de file voor me. Terug naar Camp Nou waar mijn kinderen ondertussen het veld hebben betreden. Telefoontje van mijn collega, hij staat in dezelfde file als ik. Waar was ik met m’n gedachten. Ik zet de radio aan om het nieuws te horen. Genoeg gefantaseerd.

Visualisatie
Een belangrijk deel van ons leven vindt plaats in onze hoofden. We broeden er onze plannen uit, reflecteren er op onze resultaten, herbeleven bepaalde gebeurtenissen, en we dromen er weg van de dagelijkse realiteit. Veel van onze goede en verkeerde daden vinden hun oorsprong in onze gedachten. Als we iets bedacht hebben, en keer op keer in ons hoofd hebben beleefd, dan wordt het eenvoudiger voor ons om het ook werkelijk uit te voeren. Sporters visualiseren in hun hoofd het moment dat ze een doelpoging doen of een vol stadion binnen lopen. Daardoor zijn hun hersenen er beter op voorbereid als het werkelijk plaatsvindt. Hetzelfde geldt ook voor onze slechte gedachten. Als je die persoon zo haat dat je in gedachte hem al 100 keer met een ijzeren staaf vermoord hebt, en je komt hem een keer tegen terwijl je toevallig een ijzeren staaf in je handen hebt, dan is de stap naar een echte klap een stuk kleiner. Hetzelfde geldt voor seksuele gedachten en fantasieën. Als je zo vaak gefantaseerd hebt dat de buurvrouw een kopje suiker komt lenen, waarna jullie in bed belanden, dan is de stap een stuk kleiner als ze echt aanbelt. Dan heb je de openingszin al in je hoofd zitten: “Ja, natuurlijk heb ik suiker, kom even binnen terwijl ik het uit de voorraadkast haal. Die staat trouwens boven naast de slaapkamer….” Het is natuurlijk allemaal een beetje simpel beschreven, en tegelijk is het helemaal waar. Onze gedachten bereiden ons voor op de werkelijkheid. Onze gedachten sturen onze handelingen. En dat is maar goed ook, anders zouden we een hoop dingen niet doen die we wel moeten doen. Een presentatie houden, door een donker bos naar huis fietsen, het meisje van je dromen uitvragen, een doelpunt scoren, opslag vragen, en seks hebben met onze levenspartner. Stel je voor dat je bij al de spannende dingen in je leven volledig onvoorbereid met je mond vol tanden staat?

Begeren
Het is dus logisch dat de Bijbel het ook heeft over onze gedachten. Jakobus schrijft: “wanneer de begeerte bevrucht is, baart ze zonde, en wanneer de zonde volgroeid is, baart ze de dood” (Jakobus 1:15). Ook de tien geboden en Jezus spreken over het begeren van iets dat niet van jou is. Dat begeren is ergens naar verlangen, wensen dat iets werkelijk gebeurt, ergens je zinnen op zetten. Je collega heeft de promotie gekregen die jij had willen hebben. Je wenst dat niet zij, maar jij het afdelingshoofd geworden zou zijn. Het groeit in je hoofd, je begint haar te haten en brengt roddels in de wereld.
Jezus gebruikt hetzelfde Griekse woord voor ‘begeren’ in het verhaal van de verloren zoon. Die wenste dat hij het voer van de varkens mocht eten. Niet zo van ‘hoe zou het zijn om…’, hij had echt honger! De arme Lazarus verlangde ernaar dat hij de kruimels mocht eten van de tafel van de rijke man. Uiteindelijk gebruikt Jezus datzelfde woord dubbel tijdens het laatste avondmaal. Dan zegt hij dat hij met verlangen(!) heeft begeerd(!) om deze maaltijd met zijn discipelen te vieren. Dit ‘begeren’ gaat dus niet over een gedachtespinsel, maar over een werkelijkheidswens.

Fantaseren
Maar ik wil dus helemaal niet in Camp Nou staan, in de finale van de Champions League. Hoe leuk ik het ook vind om een potje te voetballen, ik wil gewoon geen profvoetballer zijn. Dat is persoonlijk, ik ben er te lui voor, heb er de tijd niet voor over, en wil liever niet op die manier bekend staan. Wat voor de één een begeerte is, kan voor de ander dus een onwenselijke fantasie zijn.
Mijn hoofd zit vol met fantasieën die ik liever niet zou willen realiseren. Er zijn ook gedachten waarvan ik het zeker prettig zou vinden als ze uitkwamen, maar waar ik me niet echt voor inzet. En er zijn gedachten, fantasieën, overdenkingen die ik wel wil realiseren. Dit blog bijvoorbeeld. Ik heb er best mee geworsteld, mijn hoofd zat er vol mee, en het lukte me niet zo snel als ik wilde. En telkens leidde ik mijn gedachten er weer naar terug. Soms moest ik daarvoor mijn fantasieën en dagdromerijen aan de kant schuiven. Ruimte maken in mijn hoofd voor dat wat ik echt belangrijk vind.
Als we het hebben over ‘gij zult niet begeren’, dan hebben we het dus niet over alles wat er in ons hoofd afspeelt. Een fantasietje is niet altijd een begeerte. En dat geldt dus ook voor seksuele fantasieën. Als jij je afvraagt hoe je klasgenoot er naakt uit zou zien, dan heb je niet direct overspel met haar gepleegd. Jezus en de tien geboden gebruiken hele duidelijke woorden, en die betekenen niet fantaseren. Fantaseren is niet hetzelfde als begeren. Dat is geen poging om de zonde goed te praten, om het onszelf makkelijk te maken. Het maken van een onderscheid tussen seksuele begeerten en fantasieën helpt ons juist heel erg om bij het kwade weg te blijven en het goede te zoeken.

Realiseren
Als je je gaat realiseren dat er een verschil is tussen begeren en fantaseren, kun je namelijk eenvoudiger je ongepaste begeerten herkennen. Zolang je denkt dat elke (buitenechtelijke) seksuele gedachte een zonde is, sta je eigenlijk met lege handen. Dan is het een gevecht tegen de bierkaai. Dan voel je je telkens weer schuldig waardoor je een soort zelfhaat kunt ontwikkelen als een lachend meisje je prikkelt of een man die je bevestigt bepaalde gedachtes bij je oproept. Dan is elke kriebel in je onderbuik een reden voor schaamte. En uiteindelijk geldt, dat als alles een reden tot schuldgevoel is, uiteindelijk niks meer schuldig voelt. Dan geef je het op, dan accepteer je het. Dan kun je vervolgens al je begeerten maar de vrije loop laten gaan. Er is toch niets aan te doen. Less is more. Minder is meer. Bestempel niet alles (onnodig) als zondig, maar richt je op dat wat echt verkeerd is, en ga daar mee aan de slag.
Als je onderscheid maakt tussen fantaseren en begeren, dan worden je verkeerde verlangens concreet. Wil je echt dat die buurvrouw mee naar boven gaat? Wil je echt dat je collega struikelt bovenaan de trap? Wil je echt een verhouding krijgen? Wil je hem echt zoenen, betasten, de kleren van zijn lijf scheuren, je gezin voor haar verlaten, je vriendin ongelukkig maken? Verlang je er werkelijk naar, of was het alleen een fantasietje? Dat is geeft mogelijkheid tot zelfreflectie en zelfonderzoek. Dan kom je er ook achter dat je met bepaalde gedachten moet stoppen. Of nog beter: dat je je gaat inbeelden wat je moet doen om het te voorkomen. “Natuurlijk heb ik suiker, wacht even hier in de hal terwijl ik het voor je haal”. Want zo werkt het ook, visualiseren wat je moet doen, om dat wat je niet wilt te voorkomen.

Causaal
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er geen causaal verband is tussen fantaseren en begeren. Een obsessieve fantasie kan uitlopen in een begeerte. Als je je hoofd vol laat stromen met een bepaalde gedachte, dan kan het bezit van je gaan nemen. Niet alleen bij seks, dat geldt voor alle gedachten. Wat dat betreft is het geen goed idee om onder het mom van ‘het is maar een fantasietje’ je gedachten altijd maar de vrije loop te laten gaan. Dat geldt natuurlijk voor alles in het leven. Iets wat op zichzelf niet verkeerd is kan zo’n grote plaats in gaan nemen in je leven, dat het een obsessie wordt. Dat wil niet zeggen dat we daarom maar stoppen moeten met fantaseren. Sterker nog, de causaliteit begint niet bij de fantasie. De weg van naïviteit naar werkelijk kwaad doen kent veel stappen: exploreren, signaleren, observeren, geprikkeld worden, fantaseren, ontberen, begeren, orchestreren, realiseren.
Moeten we maar niet naar buiten gaan omdat we het risico lopen iemand tegen het lijf te lopen? Moeten we vrouwen maar in heel veel kleding wikkelen zodat mannen minder snel geprikkeld worden? Nee, alles verbieden of inperken dat zou kunnen leiden tot zonde is niet wenselijk. Zelfbewust zijn, ruimte geven en duidelijke keuzes maken helpen wel. Jezus zegt dat je je oog uit moet rukken als die je tot zonden verleid. Wees radicaal, stop verkeerde begeerte. Spoor ze op, markeer ze, neem er afstand van.

Fantaseren (2)
Fantaseren is goed. Het helpt ons om wensen te ontwikkelen, ideeën te krijgen, zin te krijgen in bepaalde dingen. Als de fantasie uit een huwelijk verdwijnt is het niet vreemd dat het seksleven er ook onder leidt. Als partners niet meer naar elkaar verlangen, in hun gedachten elkaar niet meer omhelzen en liefhebben, hoe kan het dan in de praktijk goed werken?
Gelukkig ontwikkelen jongeren seksuele verlangens. Dat helpt hen om die stap te zetten naar de ander toe. Om plannen te ontwikkelen om elkaar uit te vragen. Die eerste kus komt toch hopelijk niet alleen maar voort uit een soort instinctief automatisme. Onze seksualiteit duwt ons naar een relatie toe. Dat is alleen maar goed. Als je de fantasie daar uit weghaalt dan maak je seks van ondergeschoven belang. Terwijl juist de seks het unieke element is in een relatie die beide partners enkel met elkaar delen. Laten we daar alstjeblieft over fantaseren. Of het nu om je toekomstige partner gaat of de partner die je al hebt. Mannen fantaseren vaker over andere vrouwen dan over hun eigen vrouw[1]. Dat is jammer. Hoewel die fantasieën op zichzelf staand dus niet als verkeerd gezien te hoeven worden, gaat het wel mis als je eigen vrouw er minder aandacht door krijgt. Dan wordt een onschuldige fantasie toch een barriëre voor de werkelijkheid.

Droom van je leven
In breder verband geldt dat natuurlijk voor alle belangrijke dingen in het leven. Waar zijn je hersenen mee bezig als ze even vrij zijn? Als je in de file staat, ‘s avonds in je bed ligt, een wandeling maakt door de natuur. Enkel op dat ene doelpunt in de Champions League finale? Dat ene standje met je buurvrouw? Zijn je gedachten, je verlangens en je fantasieën ook gericht op het koninkrijk van God? Op gerechtigheid, naastenliefde, zondenkennis, kerkgroei, Bijbel begrijpen, broederschap, etc.? Is er ruimte voor gebed in je hoofd? Wat is de droom van je leven? Wat hoop je te bereiken? Seksuele fantasieën zijn net als alcohol. Geniet er van, maar laat het niet je leven bezitten. Af en toe reflecteren op je fantasieën met een gezonde dosis zelfkritiek is belangrijk. Dat kan alleen als er onderscheid is tussen fantaseren en begeren. Beheers je fantasieën, maar vergeet vooral niet te dromen over de dingen die er echt toe doen.

Lees het boek van dezelfde auteur: Nederlander met de Nederlanders, een positieve, orthodoxe visie op homoseksualiteit, wetenschap en vrouwelijke leiders.

————————————————————–

Christenen en seks
Inleiding: Een goed, bijbels verhaal over seks
1. Begeren en fantaseren
2. Dungeons & Dragons
3. Zelfbevrediging
4. Porno
5. Seks en het huwelijk (volgt…)
6. Seks voor het huwelijk (volgt…)
7. Seks na het huwelijk (volgt…)

————————————————————–
[1] Marjolein Abma, Seksuele Fantasie, Overeenkomsten en verschillen tussen Venus en Mars, Universiteit van Amsterdam, 2010, p13