Open deuren met Halloween

Demonen
Het is avond, de klok is een uur terug gegaan en het is al goed donker. Mijn vrouw en ik zitten op de bank en hebben een goed gesprek. De rust geeft een vredig gevoel. Dan gaat de bel, hard, lang en indringend. Buiten horen we gegil. Ik doe de deur open en kijk in de ogen van een zombie. Achter hem staat een heks en ze worden bijgestaan door een vampier. Dan hoor ik kinderstemmetjes die roepen: “Halloween Halloween wij willen snoepjes zien!” Terwijl ik nu zelf ook lijkbleek in de gang sta begin ik ineens de lachende gezichten van filmende vaders op de achtergrond te zien. De gruwelijke gedrochten bij mijn voordeur blijken mijn buurkinderen te zijn. Een 8 jarig meisje en twee 9 jarige jongens. Ze kijken me met grote hoopvolle ogen aan. Achter hen kijken hun vaders en moeders niet minder hoopvol, ze gunnen hun lieve kinderen het allerbeste en hopen dat ik hen ook omarm en overlaad met aandacht, een grapje en natuurlijk snoepjes.

Fright night
Halloween is een christelijk feest dat haar oorsprong vindt in twee christelijke feestdagen, op 1 november viert de Rooms Katholieke Kerk Allerheiligen waarbij de gestorven heiligen en martelaren worden herdacht. De dag daarna, 2 november, worden alle gestorvenen herdacht met Allerzielen. De christenen gingen verkleed als bedelaars de deuren langs om eten op te halen. Voor elk stuk brood dat ze kregen beloofden ze een gebed op te zeggen voor een gestorven geliefde van de gever. Dit is langzaam verplaatst naar de avond voor Allerheiligen en de verkleedpartijen gingen meer en meer in het teken van de dood zelf staan. Zo ontstond langzamerhand Halloween (= All Hallows Eve = Allerheiligen avond) zoals het nu al lang gevierd wordt in de Angelsaksische landen. Het begint nu ook voet aan de grond te krijgen in Nederland. Eerst door de bekende bedelende enge kindertjes aan onze deuren maar nu ook meer en meer door georganiseerde Fright Nights en andere macabere spektakelstukken. Het pretpark Walibi opent haar deuren ’s nachts en organiseert angstshows voor volwassen bezoekers, dit jaar zelfs met SM-achtige optredens. Je kunt overnachten in bungalows waarbij je gegarandeerd midden in de nacht gewekt wordt door verklede zombies, etc. die bij je binnenvallen om je de stuipen op het lijf te jagen. De overtreffende trap van griezelen.

Paulus
Er zijn veel christenen die bang zijn om demonisch belast te raken. Hier worden cursussen over gegeven waarbij de cursisten van alles leren over het occulte dat kennelijk in allerlei keurig gecategoriseerde soorten en maten bij ons kan komen. Een Boeddha beeldje, een verkeerde film, een voodoo vloek, het kan er volgens deze christenen voor zorgen dat demonen grip op je leven krijgen, zelfs zonder dat je je er zelf voor open hebt gesteld. Dat vind ik raar. Paulus schrijft in de 1ste Korinthe brief dat een sterke christen rustig kan gaan eten in de tempel van de afgoden want de goden zijn niets en Christus regeert. Eten in de tempels betekende dat je getuige was van de tempelprostitutie die daarbij hoorde, at van het vlees dat aan de afgoden geofferd was en je bevond tussen de cultische priesters. In het Korinthe van de 1ste eeuw waren deze afgoden maaltijden van groot belang voor het sociale leven van de Korinthiërs(1). Daar werden de zakendeals gesloten, ontmoette je je stadsgenoten, werd het nieuws gedeeld en bouwde je aan je netwerk. Het was dus niet voor niets dat de vraag of je bij deze maaltijden aanwezig mocht zijn een grote vraag was voor de christenen in Korinthe. Als ze er niet naartoe zouden gaan zouden ze ‘veilig’ blijven voor de invloed van de afgodendienst maar zou de Kerk ook los gaan staan van de samenleving en daarmee dus ook geen licht meer kunnen zijn. Voor Paulus is het duidelijk, als je als christen sterk in je schoenen staat dan zijn de afgoden niets en wordt je dus ook niet demonisch belast door een stuk afgodenvlees. Een christen kan niet per ongeluk demonisch belast raken. Laat je niet verleiden door ingewikkelde cursussen en boeken die je angst aanpraten: “Want ik ben ervan overtuigd dat noch dood, noch leven, noch engelen, noch overheden, noch krachten, noch tegenwoordige, noch toekomstige dingen, noch hoogte, noch diepte, noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde van God in Christus Jezus, onze Heere.” (Romeinen 8:38-39)

Meedoen?
Dus mag ik meedoen aan de Fright Night en de SM-Spektakels? Je zou het bijna denken als je Paulus leest. Maar gelukkig kan ik prima functioneren in deze maatschappij zonder te overnachten in een Halloween-bungalow park en is mijn netwerk niet afhankelijk van angstavonden. Je aanpassen aan de cultuur is heel wat anders dan het volledig omarmen van de cultuur, we mogen als christenen kritisch blijven en waar mogelijk afstand bewaren. Het ligt wel een beetje anders met die lieve geschminkte kindertjes aan mijn deur. Die komen naar mij toe en ze nemen hun ouders mee. Sommige christenen houden de deur dicht, anderen gaan een avondje weg. Een enkeling deelt Bijbeltekstjen uit. Wij doen gewoon de deur open en er staat en grote kan met snoep klaar. De horror-film Sint zorgde er immers ook niet voor dat wij met het Sinterklaasfeest stopten. Die kinderen zijn niet occult, ze verspreiden geen demonische belasting en ze aanbidden Satan ook niet. het zijn gewoon verklede kinderen. Kinderen hebben altijd plezier gehad in spanning en gegil. Dat is niet iets nieuws of iets postmoderns, dat is van alle tijden. Halloween is niet het feest waar ik me het allergelukkigst bij voel, ik ben er zelf niet mee opgevoed en verkleed mijn kinderen liever als koningin Elsa of Kapitein Haak. Maar ik hoop van harte dat christenen niet bekend zullen staan in hun buurt als die bange mensen die de deuren dichthouden voor de kinderen van de wijk of die in plaats van snoep goedbedoelde Bijbelteksten verspreiden. Als je het licht van Christus wilt verspreiden doe je dit allereerst door gewoon een buurman voor je buren te zijn, door te leven als christen en met hen mee te feesten als ze feestvieren en met hen mee te treuren als zij treuren. Niet achter elke boom schuilt een demon, zelfs niet achter elk zombie-masker.

——-
(1) Panayotis Coutsoumpos, Community, Conflict, and the Eucharist in Roman Corinth, Wipf & Stock Publishers, 2015, p71, John Fotopoulos, Food offered to idols in Roman Corinth, 2003 by J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen, p39

Lees het boek van dezelfde auteur: Nederlander met de Nederlanders, een positieve, orthodoxe visie op homoseksualiteit, wetenschap en vrouwelijke leiders.