Ruzie in de kerk

Naschrift (11/09/2019): N.a.v. het onderstaande blog nam de werkgroep Nashvilleverklaring contact met mij op. De secretaris gaf aan altijd het gesprek gezocht te hebben, en wil ook met mij in gesprek. Daar ben ik blij mee. Wordt vervolgd.

Paulus en Barnabas stonden lijnrecht tegenover elkaar, hun ruzie over de vraag of Markus mee mocht op de volgende zendingsreis zorgde voor kwade harten en rode gezichten. Ze kwamen er niet uit, en gingen woest uit elkaar. Afgelopen zondag preekte dr. A.J. Kunz bij ons over deze verdrietige passage uit Handelingen 15:39. Ruzie in de kerk, onder de apostelen nog wel.

Ik moest denken aan het kerkelijke conflict waar ik zelf de eerste maanden van dit jaar bij betrokken raakte na de verschijning van de Nashvilleverklaring in het Nederlands. Felle standpunten werden ingenomen over de vraag hoe de gemeente om moet gaan met LHBTQ’ers, en wat hun plaats is in de Kerk van Christus. Wat we wilden voorkomen met de Studiedag Homoseksualiteit en de Kerk in Nijkerk 2018, gebeurde toch in de nasleep ervan: polarisatie en onrust.

Barnabas pleitte voor genade en barmhartigheid, Paulus vond dat de grens bereikt was. Een principieel conflict, niet tussen rekkelijken en preciezen, maar tussen christenen die beiden Gods weg zochten en tot tegenovergestelde conclusies kwamen. Ik herkende me. Ook bij mij waren de frustraties opgelopen en kwam er veel woede in mijn hart. Het verdriet dat het maar niet lukte om in gesprek te raken met de Nashville-verklaarders sloeg om in verwijten en afkeer. Het werd erg donker in mijn hart en in mijn hoofd.

De preek raakte me omdat ik de dag ervoor de laatste uitleg over de Nashville Studiedag had ontvangen, die me weer aan het denken had gezet. Ik werd als christen met een andere mening van harte welkom geheten. De toon van de uitnodiging voelde prettig aan. Maar daarmee is de kou niet uit de lucht.
Het gaat om principiële zaken. Hoe graag ik ook de verklaarders als broeders en zusters wil zien, het kost me ook erg veel moeite. Niet alleen omdat het me aan mijn hart gaat dat onze LHBTQ-medegelovigen niet volledig aanvaard worden, maar ook omdat ik er van overtuigd ben dat de gedachte achter deze conservatieve standpunten Gods Naam beschadigen en niet te rijmen zijn met de leer van de Bijbel en het gebod van Christus. Kan ik zomaar mensen aanvaarden die naar mijn overtuiging een ketterse leer aanhangen? Paulus kon het niet en ging liever zonder Barnabas weg.

In de maanden voor de vakantie had de twijfel toegeslagen. Hoe kon het zijn dat christenen die Gods wil zoeken met een even groot ontzag voor de Bijbel toch zo lijnrecht tegenover elkaar komen te staan? Waarom laat God dit gebeuren? Waarom geeft hij geen helder profetisch woord dat ons allemaal overtuigt? Waarom grijpt hij niet in? Wat begon als een vraag over bepaalde normen, veranderde in een conflict tussen christenen, en mondde uiteindelijk uit in existentiële vragen over God. Heer waar bent u?

Door het conflict rondom hetero- en homoseksuelen, interseksuelen, transgenders, en de plaats van onze sekse, seksualiteit, het huwelijk en het gezin kwam ik uiteindelijk terecht bij de Boom van Kennis van Goed en Kwaad. Als mensen willen we heersen over goed en kwaad. We willen als God zijn, en verwachten dat Zijn oordeel gelijk is aan het onze. We beroepen ons op hem en op de Bijbel, en denken te spreken in zijn naam. En als hij zwijgt dan roepen wij des te harder, alsof we de priesters van Baäl op de Karmel zijn. Maar wat ons christen maakt is dat we erkennen zondaren te zijn die goed en kwaad niet kunnen onderscheiden. We buigen voor Christus en erkennen hem als onze Heer, vertrouwend op zijn verlossende genade. Genade die we nodig hebben voor het kwaad dat we aanrichtten doordat we alles zo goed dachten te weten. Heer ontferm u over ons.

Daarmee zijn de vragen niet beantwoord en de meningsverschillen niet opgelost. Nog steeds geloof ik van harte dat hetero’s en LHBTQ’ers in de kerk elkaar volledig mogen en moeten aanvaarden, binnen het huwelijk en binnen het celibaat. Nog steeds geloof ik dat er reformatie nodig is in ons denken over de plaats van het huwelijk en het gezin in de kerk, en denk ik daar hele goede bijbelse gronden voor te hebben. Wat veranderde was dat de duisternis een beetje optrok. Die ander, met wie ik het zo oneens ben is mijn naaste. Hij is als ik: een zondaar die buigt voor Christus. Een mens die bij het zoeken naar het goede zoveel kwaad aanricht. Onze zonden en onze fouten zouden ons niet uit elkaar moeten drijven, maar samen naar Christus moeten brengen.

Bij Paulus en Barnabas duurde dat een tijdje, maar aan het eind van de preek brak toch het licht door. In latere brieven noemt Paulus Markus zijn medearbeider, en vraagt om zijn komst. Paulus heeft Marcus nodig en ook met hem en Barnabas komt het weer goed. Dat is geen eind goed al goed. Het was niet goed wat we deden, en dat de apostelen ook conflicten hadden wil niet zeggen dat het in orde is dat wij elkaar niet kunnen luchten of zien. Het einde is juist goed ondanks dat daarvoor alles fout was.

Ik kijk uit naar de Studiedag op 12 september. Ik hoop dat er een echt gesprek op gang kan komen. Niet om de lieve vrede. Niet omdat de liefde alle conflicten zou bedekken. Maar omdat het de Kerk van Christus alleen dient als we samen de Bijbel openen en elkaar bevragen op wat we lezen.