Wat doen aliens met ons geloof?

Op 25 juni publiceert het Amerikaanse ministerie van Defensie het grootste deel van haar geheime UFO-dossiers. “Het zijn er veel en veel meer dan tot nog toe werd gedacht.” zegt een congreslid in De Telegraaf: “technologische toestellen die de natuurwetten die wij kennen tarten. [..] die minstens 50 tot 1000 jaar voorsprong op ons moet hebben.”
Het universum is fascinerend: groot, onbekend, en onbevattelijk. Mijn visie op het bestaan van buitenaardse wezens (vanuit christelijk perspectief) is nogal eens veranderd. Eerst was ik er van overtuigd dat ze niet zouden bestaan, want God had volgens mij alleen het leven op aarde geschapen. Later veranderde dit naar: omdat de Bijbel er niet over spreekt kan het niet uitgesloten worden. Nu sta ik er weer anders in, contact met buitenaardse intelligente wezens zal zo’n enorme impact hebben op de mensheid dat ik dat niet kan rijmen met een daarover zwijgende Bijbel.

Mijn blik vanuit ‘rationeel perspectief’ op aliens zwabberde de afgelopen decennia ook wat heen en weer. Toen ik nog creationist was wees ik hun bestaan af. Maar toen ik ging geloven dat God een heelal geschapen had waarbinnen evolutie een grote rol speelt kon ik niet anders dan aanvaarden dat er wel buitenaards intelligent leven ontstaan moet zijn. Het heelal is zo groot, de kansberekening is zo enorm in het voordeel van buitenaards leven. Maar uiteindelijk botste ik op de Fermi Paradox: Als er zoveel buitenaards leven is, waar is het dan? Waarom heeft het ons nog niet ontmoet?
Wat wel mogelijk is, zowel gelovig als natuurkundig, is dat God beschavingen heeft geschapen (via creationisme of evolutie, of andere manieren) op zo’n enorme afstand van elkaar, dat wij naast elkaar kunnen bestaan zonder elkaar te ontmoeten omdat interstellaire reizen natuurkundig gezien onmogelijk zijn. Ook is het mogelijk dat het ontstaan van intelligent leven zo complex is dat het ondanks het enorme aantal mogelijkheden toch een zeldzaamheid is.

Maar nu gaat de Amerikaanse overheid op de 25ste juni misschien iets publiceren waardoor al mijn ideeën en verwachtingen de prullenbak in kunnen. Want wat als we er straks niet meer aan kunnen ontkomen dat er buitenaards leven is, en dat het ons daadwerkelijk bezoekt, en wellicht zelfs op korte termijn contact met ons gaat maken? Wat moet ik dan als gelovige nog? Dan heb ik een enorme probleem met een zwijgende Bijbel aan de ene kant en een sprekende alien aan de andere. Laten we de mogelijke scenario’s doorlopen voor het christelijk geloof:

1. Laten we beginnen met het voor christenn eenvoudigste scenario, als een echte Willibrord komt ET ons vertellen over hoe ook op hun planeet hun beschaving in zonde viel, maar gered werd door God die daar incarneerde, en de schuld op Zich nam. Hoe na meerdere millennia met gruwelijke oorlogen, haat en dood het kwartje viel, en de hele alienheid zich bekeerde tot God. Daarop groeide de onderlinge liefde en verdraagzaamheid, en wist de beschaving zich zeer efficient te ontwikkelen. Toen ze ons in de smiezen kregen wilden ze ons opzoeken en aansporen om ook te stoppen te vertrouwen op onszelf, en de blik op God en Zijn Zoon te werpen.

Dat is koren op mijn christelijke molen. En wie weet wat zo’n gebeurtenis kan doen met de mensheid. Er is geen enkele reden om mijn geloof dan te verliezen. De vraag die dan wel open blijft staan is hoe dit past bij bijbelse profetieën die wijzen op groeiend individualisme en haat, zonder rekening te houden met een christelijke eenheid onder aanwijzingen van aliens. Hoe past de wederkomst in zo’n plaatje? Moeten we de aliens dan zien als onverwachte profeten die God vooruit gestuurd heeft voor de wederkomst? Kortom, zo’n scenario geeft heel veel ruimte, maar roept ook heel veel vragen op. Niet in de laatste plaats wat het betekent voor ons godsbeeld.

2. De aliens hebben hun religies al millennia geleden afgezworen. In behoudende kringen hebben we het weleens over Jezus die nog ‘vertoeft te komen’. Geduld past de christen, Hij komt, maar we weten niet wanneer. 2000 jaar is een lange tijd, maar wat als Jezus nog 60.000 jaar vertoeft? Of nog 400.000 jaar? Hoe lang wachten is redelijk? Zo’n buitenaardse beschaving is wellicht in die situatie gekomen waarin zelfs de meest geduldige gelovige het niet meer volhield, en daarom is iedereen daar welk geloof dan ook verloren.
Zoiets is niet echt een inspirerend verhaal voor ons. Want als er een God is, waarom heeft Hij hen dan schijnbaar aan hun lot over gelaten? En stel dat ze het dan zonder God nog best redelijk doen, dan zou dat juist een anti-christelijk geloof versterken: je hebt God niet nodig, zoek vrede met elkaar en vertrouw op je eigen inzichten.

3. De aliens zijn vijandig en slecht.
Helaas, er is geen communicatie met hen mogelijk, ze vallen ons aan en maken slaven van ons. Dit is een horrorscenario voor de mensheid, maar het geloof zal floreren. Ongetwijfeld zullen veel christenen geloven dat we niet met aliens, maar met demonen te maken hebben. Wat ook mogelijk is is dat we dan zullen concluderen dat dit gebeurt als je God verlaat. Er zal een sterk apocalyptische gevoel onder christenen ontstaan, vanuit de hoop dat we op korte termijn gered zullen worden.
Aan de andere kant zullen er veel vragen zijn: waarom laat God dit gebeuren? Zeker sceptici die in de aliens geen demonen zien maar inderdaad gewoon buitenaardse levensvormen waar we kennelijk aan overgeleverd zijn. Hoeveel ruimte is er in de Bijbel voor extraterrestriale straffen? Ook als je Openbaring letterlijk neemt is de strijd uiteindelijk met de volkeren van de uiteinden van de aarde, niet van de uiteinden van het heelal. Religie floreert tijdens onderdrukking, maar het is nog maar de vraag of het ook is als deze buitenaards is.

4. De aliens houden afstand. Dit is het scenario dat de meeste onzekerheid zal geven. Er zijn duidelijk buitenaardse beschavingen met superieure technologie, maar ze leggen geen contact met ons. Dat betekent dat we overgeleverd zijn aan onze eigen theologische oplossingen. De kerkgeschiedenis heeft ons geleerd dat we daar erg creatief in zijn, dus zal het christelijk geloof (en ook alle andere religies) hier ongetwijfeld veel verschillende vormen voor vinden. Tegelijk vermoed ik dat deze situatie massaal tot godsontkenning zal leiden. Het alien-scenario is zo hecht verbonden met een atheistisch-evolutionistische kijk op het heelal, dat in de twijfel de stem van beroepsatheisten als Dawkins heel luid zal klinken.
Zeker als er veel tijd overheen zal gaan waarin er niet echt iets gebeurd, en we dus steeds meer worden overgeleverd aan onze geloofsvertwijfelingen. Sinds Darwin is het godsgeloof al flink onder druk komen te staan. Niet zozeer omdat de evolutietheorie wel tot godsontkenning moet leiden, integendeel! Maar wel omdat het een alternatief geeft voor een bestaan waarbij God niet ‘nodig’ is. Als deze evolutietheorie zo heftig wordt bevestigd door de aanwezigheid van buitenaardse beschavingen waar de Bijbel over zwijgt, zullen wellicht heel veel christenen tot de conclusie komen dat we misschien niet zonder God kunnen, maar het toch moeten gaan proberen.

Er zijn ongetwijfeld nog een aantal andere scenario’s te bedenken. Maar vooralsnog vind ik in geen van de mogelijkheden veel rust voor mijn geloof. Ik heb de behoefte niet om enige lenigheid te zoeken om toch te blijven denken zoals ik nu denk. Geloofsvertrouwen kan alleen bestaan door God te vertrouwen. Pas zag ik een serie waarin een jonge vrouw haar vader na jaren terugvond. Nadat ze een aantal dagen samen doorgebracht hadden kwam er ineens een halfbroer opdagen. Dat beschadigde haar vertrouwen onherstelbaar, niet omdat die halfbroer er was, maar omdat die vader er al die tijd niets over gezegd had.
Als wij onze buitenaardse halfbroeders en -zusters in de komende weken, jaren of decennia tegenkomen zonder dat onze Vader ons daar ook maar iets over verteld heeft, ben ik bang dat mijn vertrouwen in God een doodsklap zal krijgen. Maar omdat ik juist geloof dat God volledig te vertrouwen is, en Hij dit soort belangrijke informatie wel met ons gedeeld zou hebben, blijf ik volhouden dat er geen aliens zijn. Of ten minste niet zo dichtbij ons dat we ze zullen ontmoeten. Er zullen verklaringen zijn voor wat nu nog ondefinieerbaar is. Zoals zoveel natuurfenomenen door de moderne wetenschap uiteindelijk begrepen werden.

De enige grote vraag die de wetenschap nooit kan achterhalen is die ene vraag: waarom is er iets en niet niets? Dat universum van ons, wáár bevindt zich dat eigenlijk, en waarom is er uberhaupt een ruimtelijkheid waarin het kan bestaan? Waarom vinden we pas vrede en geluk als we onze natuurlijke instincten om de ander te overheersen onderdrukken, en in haar of hem onszelf gaan zien, en elkaar daarom lief kunnen hebben en vergeven? En hoe is het mogelijk dat die Hand die ons vasthoudt die liefde en dat geduld ons al die tijd al voorgehouden heeft?
25 juni wordt voor mij een spannende dag. Als het buitenaardse leven onomstotelijk wordt bewezen kun je me (na ongetwijfeld een periode van totale denial) opvegen. Zul je net zien dat Jezus morgen terugkomt!

Reacties